Uitzichttoren vorstelijk landschap


Status: Prijsvraag , Geselecteerd voor uitwerking plan.
Ontwerp: Buro/S Architects i.s.m Atelier Hybrid
Programma: Uitzichttoren en tentoonstellingsruimte dichtkunst.
Opdrachtgever: Gemeente Tilburg.
Locatie: Tilburg


In het landschapspark Moerenburg-Koningshoeven, ten oosten van Tilburg, zal in opdracht van de Gemeente Tilburg een uitzichttoren gerealiseerd worden. De toren komt in het midden van het verkeersknooppunt De Baars, en wordt zowel een iconisch punt in het landschap als een verbindend element tussen de drie deelgebieden die zijn ontstaan doordat de snelwegen A58 en A65 het park doorsnijden.
Ons voorstel voor de uitzichttoren in landschapspark Moerenburg-Koningshoeven creëert een visuele verbinding tussen de landschappen rondom het knooppunt De Baars, en heelt het verdeelde landschap. Daarnaast wil deze toren de kloof tussen verleden, heden en toekomst van zowel de locatie als de stad Tilburg kleiner maken. Cruciaal hierbij is de connectie die het ontwerp heeft met de historie van de stad.
Voor ons is de toren niet alleen een fysiek, zichtbaar volume op stedenbouwkundig en landschappelijk niveau, maar ook een verwijzing naar verschillende aspecten van de geschiedenis van de stad en een referentie aan de diversiteit van Tilburg.
In ons ontwerp is de toren zowel een uitzichttoren, die een weids panorama biedt over Moerenburg en Konings- hoeven, als een verticale expositieruimte voor kunstwer ken en teksten van Tilburgse kunstenaars en schrijvers. De geëxposeerde werken hebben de historie van Tilburg als thema en zijn gerelateerd aan de belangrijke gebeurtenissen in de geschiedenis van de stad, zoals de op- komst en ondergang van de textielindustrie.
In ons plan is er bewust gekozen voor dichtkunst omdat hierdoor een mooie en herkenbare verbinding ontstaat tussen het landschap en de stad Tilburg. Zo wordt de historie leesbaar en krijgen bezoekers van alle leeftij- den de kans om de stad beter te leren kennen.
De toren staat midden in het knooppunt De Baars en is door middel van fiets- en looppaden verbonden met de 
verschillende deelgebieden. Via een openbare beelden- tuin, die fungeert als ontvangstgebied en ontmoetings- plek, bereikt men de toren.
De driehoekige vorm van de toren is afgeleid van het driehoekige gebied dat is ontstaan doordat de verschil- lende snelwegen het landschapspark doorsnijden. De drie vlakken van de toren zijn gericht naar de drie deel- gebieden die het gevolg zijn van deze doorsnijding.
Het ontwerp is opgebouwd uit drie verschillende lagen. In een driehoekige, stalen kern worden de kunstwerken en gedichten geëxposeerd. Om deze kern zijn de trappen en de rust- en ontmoetingsplekken gesitueerd. Tenslotte wordt de uitzichttoren bekleed met een transparant/ translucent materiaal.
Het verleden van Tilburg als industrie- en textielstad is te herkennen in de manier waarop de toren is geconstrueerd en gematerialiseerd. De gevel wordt afgewerkt met een geweven metaal.
Overdag verandert het beeld van de toren continu door het spel van licht en schaduw. Soms lijkt hij hermetisch en gesloten, soms licht en doorzichtig. De vormgeving versterkt dit dynamische beeld nog verder: door de scherpe hoeken lijkt het gebouw vanuit sommige posities slank en fragiel, en vanuit andere posities juist fors en stoer.
De kern van de toren wordt voorzien van kunstlicht. ‘s Avonds is de toren een lichtobject in het landschap, duidelijk zichtbaar vanaf de verschillende snelwegen en fietspaden langs de locatie.
De toren staat dynamisch en mysterieus in het land- schap van Moerenburg en Koningshoeven, het gebouw maakt nieuwsgierig en nodigt uit tot bezoeken en ont- dekken. Wie de toren betreedt krijgt niet alleen een nieuwe blik op het landschapspark, maar ook een nieuwe kijk op de historie van de stad en het gebied.